Επάγγελμα εικονολήπτης: H συνεισφορά του σε μια παραγωγή

Επάγγελμα εικονολήπτης - οπερατέρ

Πανοραμικά πλάνα, εντυπωσιακά κοντινά και σκηνές που κόβουν την ανάσα. Πίσω από όλες αυτές τις λήψεις βρίσκεται μία ομάδα ανθρώπων που συνεργάζονται μεταξύ τους για ένα άρτιο κινηματογραφικό ή τηλεοπτικό αποτέλεσμα. Ποιος είναι, όμως, αυτός που κρατά στα χέρια του την κάμερα και βιώνει από πρώτο χέρι τη δημιουργία ενός οπτικοακουστικού θεάματος; Ας γνωρίσουμε, λοιπόν, τον εικονολήπτη, ή αλλιώς, τον γνωστό σε όλους μας καμεραμάν.

Τι είναι ο εικονολήπτης;

Ο εικονολήπτης είναι ο επαγγελματίας που ασχολείται με τον χειρισμό της κάμερας λήψης εικόνων με στόχο τη βιντεοσκόπηση σκηνών. Ο ρόλος του είναι να βρίσκεται πίσω από την κάμερα και να συνεργάζεται με τον σκηνοθέτη για την άριστη απόδοση και καταγραφή του κάθε πλάνου. Πρόκειται δηλαδή για μία ειδικότητα που απαιτεί αφενός τεχνικές δεξιότητες και εξοικείωση με τη χρήση της τεχνολογίας, και αφετέρου φαντασία, δημιουργικότητα και ενδιαφέρον για την τέχνη και την αισθητική.

Η δουλειά του εικονολήπτη - ή αλλιώς οπερατέρ ή καμεραμάν - βρίσκει εφαρμογή τόσο σε πιο δημιουργικά οπτικοακουστικά προϊόντα, όπως κινηματογραφικές ταινίες ή τηλεοπτικές σειρές, όσο και σε γεγονότα που πρέπει να καταγραφούν και να μεταδοθούν αυτούσια, όπως ρεπορτάζ ειδήσεων ή αθλητικούς αγώνες. Επιπλέον, ο τρόπος εργασίας του ακολουθεί τις προδιαγραφές του εκάστοτε project και προσαρμόζεται ανάλογα με το αν η τελική εικόνα θα μεταδοθεί ζωντανά ή σε μαγνητοσκόπηση.

Συνεπώς, ο εικονολήπτης είναι υπεύθυνος για τη λήψη όσων σκηνών θα φτάσουν τελικά στα μάτια του κοινού, μετά φυσικά από την απαραίτητη τεχνική επεξεργασία και τη διαδικασία του μοντάζ. Η δουλειά του δεν πρέπει να συγχέεται με αυτή του κινηματογραφιστή - διευθυντή φωτογραφίας. Ο τελευταίος συντονίζει τα συνεργεία των οπερατέρ και των φωτιστών και τους καθοδηγεί για να διαμορφώσουν μαζί το φως, τα χρώματα, τις γωνίες λήψης και το οπτικό περιβάλλον που θα ζωντανέψει το αισθητικό όραμα του εκάστοτε σκηνοθέτη.

Μία ακόμη σημαντική πλευρά της δουλειάς του οπερατέρ αφορά στην ολοκληρωμένη τεχνική του κατάρτιση. Κάθε εικονολήπτης οφείλει να ξέρει να χειρίζεται μία πληθώρα διαφορετικών τύπων κάμερας, αλλά και να γνωρίζει όλα τα τεχνικά τους χαρακτηριστικά, να φροντίζει για τη σωστή τους συντήρηση και να τις μεταφέρει με ασφάλεια στις διάφορες τοποθεσίες των γυρισμάτων. Σε ορισμένες περιπτώσεις, αναλαμβάνει επίσης τον χειρισμό γερανών και άλλου φορητού εξοπλισμού, καθώς και τη μεταφορά στο στούντιο του υλικού που κατέγραψε κατά τη διάρκεια των λήψεων με σκοπό την τεχνική του επεξεργασία.

Πώς να σπουδάσεις εικονοληψία

Εάν επιθυμείς να γίνεις ένας επαγγελματίας εικονολήπτης αλλά δεν ξέρεις από πού να ξεκινήσεις, η εγγραφή σου σε μία σχετική σχολή είναι ένα βήμα προς τη σωστή κατεύθυνση. Μαθήματα εικονοληψίας μπορείς να παρακολουθήσεις φοιτώντας στις πανεπιστημιακές και ιδιωτικές σχολές κινηματογράφου και τηλεόρασης. Εκεί, όμως, η ειδικότητα αυτή διδάσκεται στο πλαίσιο ενός ευρύτερου προγράμματος σπουδών που μπορεί να περιλαμβάνει μαθήματα φωτογραφίας ή ηχοληψίας, ενώ η φοίτηση διαρκεί από τρία έως και πέντε χρόνια. Αν αναζητάς ένα πρόγραμμα μικρότερης διάρκειας για να βγεις πιο γρήγορα στην αγορά εργασίας, μπορείς να απευθυνθείς στα τμήματα εικονοληψίας των ΙΕΚ, όπου μέσα σε δύο χρόνια λαμβάνεις πιστοποίηση στην αντίστοιχη ειδικότητα.

Στο πλαίσιο των σπουδών σου, θα διδαχτείς όχι μόνο πρακτικά, αλλά και θεωρητικά μαθήματα, με σημαντικότερα αυτά της ιστορία της τέχνης και της θεωρίας κινηματογράφου. Για την ολοκληρωμένη τεχνική σου εκπαίδευση, κάθε φορέας θα σου προσφέρει μαθήματα σκηνοθεσίας, χειρισμού μηχανών λήψης και πολυκαμερικών συστημάτων, φωτισμού, σεναρίου, παραγωγής, μοντάζ και διεύθυνσης φωτογραφίας.

Κάνε εγγραφή στο PeopleOnSet, δημιούργησε το επαγγελματικό σου προφίλ και ξεκίνησε τη συνεργασία σου με κορυφαίες εταιρείες παραγωγής!

Ποιες είναι οι αρμοδιότητες ενός καμεραμάν

Copyright attribution: Photo by Donald Tong on Pexels

Μέχρι στιγμής, κάναμε μία πολύ σύντομη αναφορά στις κυριότερες πτυχές της εργασίας ενός εικονολήπτη. Τώρα, ας πάμε να τις αναλύσουμε λίγο περισσότερο για να κατανοήσουμε τον ρόλο του σε μία παραγωγή, τις δεξιότητες που απαιτείται να έχει, καθώς και τη σημαντική συνεισφορά του στη δημιουργία ενός άρτιου αισθητικού αποτελέσματος.

Καδράρισμα

Μία βασική αρμοδιότητα του οπερατέρ είναι η στενή του συνεργασία με τον σκηνοθέτη και άλλα μέλη της παραγωγής για να ορίσουν μαζί την αλληλουχία και το καδράρισμα των λήψεων. Καδράρισμα ονομάζεται η τεχνική της δημιουργίας ενός πλαισίου για την εστίαση της εικόνας σε ένα συγκεκριμένο θέμα, εμποδίζοντας συγχρόνως την παρεμβολή στο πλάνο όσων στοιχείων δεν επιθυμεί ο δημιουργός της.

Ο εικονολήπτης συμβάλλει στη διαδικασία αυτή επιλέγοντας τον σωστό τύπο φακού για την κάμερά του και χρησιμοποιώντας τον εξοπλισμό που έχει στη διάθεσή του για να στήσει το κάδρο όπως το έχει φανταστεί ο σκηνοθέτης ή ο διευθυντής φωτογραφίας. Κατά τη διαδικασία αυτή, εάν ο οπερατέρ κατέχει βασικές γνώσεις αρχών σκηνοθεσίας και φωτογραφίας, είναι πιο εύκολο να ακολουθήσει τις οδηγίες που του δίνονται και να δημιουργήσει μαζί με την υπόλοιπη ομάδα μία σειρά από υπέροχα πλάνα. 

Χειρισμός και συντήρηση εξοπλισμού

Όπως αναφέραμε παραπάνω, ο εικονολήπτης είναι υπεύθυνος για τον χειρισμό και τη συντήρηση του εξοπλισμού που χρησιμοποιείται κατά τη διάρκεια των γυρισμάτων. Ορισμένα από τα αυτά μηχανήματα είναι πολύ ογκώδη και συγκαταλέγονται στα πιο ακριβά αντικείμενα ολόκληρης της παραγωγής. Συνεπώς, απαιτείται αυξημένη προσοχή από τον οπερατέρ κατά τη μεταφορά, τη συναρμολόγηση, τη χρήση και την αποθήκευσή τους, ιδιαίτερα όταν πρόκειται να πραγματοποιήσει λήψεις σε εξωτερικούς χώρους και κάτω από ακραίες καιρικές συνθήκες, όπως καταρρακτώδη βροχή, χιόνι ή καύσωνα. Επιπλέον, ο οπερατέρ θα πρέπει να ξέρει απ’ έξω και ανακατωτά τις τεχνικές προδιαγραφές του εξοπλισμού του, έτσι ώστε να δώσει άμεση λύση σε τυχόν προβλήματα που μπορούν να προκύψουν.

Επικοινωνία με τα μέλη του συνεργείου

Επειδή η πλειοψηφία των εταιρειών παραγωγής εργάζονται κάτω από αυστηρές χρονικές προθεσμίες και με περιορισμένους οικονομικούς πόρους, οι εικονολήπτες πρέπει να μπορούν να δουλεύουν γρήγορα και αποτελεσματικά, κάνοντας όσο το δυνατόν λιγότερα λάθη. Αυτό απαιτεί άψογη συνεργασία και επικοινωνία με τα υπόλοιπα μέλη των συνεργείων σε όλα τα στάδια των γυρισμάτων.

Παροχή επιπλέον βοήθειας προς την παραγωγή

Λόγω της πολύπλευρης φύσης της εργασίας του, ο οπερατέρ μπορεί να συμβάλλει αποτελεσματικά στη βελτίωση των διαδικασιών που ακολουθούνται στα γυρίσματα, προτείνοντας ιδέες και λαμβάνοντας πρωτοβουλίες για την αποδοτικότερη ολοκλήρωση του έργου της παραγωγής.

Επιπλέον, σε ορισμένες περιπτώσεις, για να μην υπάρχουν καθυστερήσεις, ζητείται από τους εικονολήπτες να βοηθούν στην προετοιμασία του στούντιο και του σκηνικού πριν από την έναρξη των γυρισμάτων.  

Οι δεξιότητες ενός εικονολήπτη

Σε αυτό το σημείο, είναι σημαντικό να πούμε ότι, για να εργαστείς ως εικονολήπτης, χρειάζεται να διαθέτεις μία σειρά από soft skills και δεξιότητες που θα σε βοηθήσουν να ανταποκριθείς με υπευθυνότητα σε όλες τις παραπάνω αρμοδιότητες. Αρχικά, απαιτείται να έχεις σωματική αντοχή για να μπορείς να μεταφέρεις και να χειρίζεσαι με άνεση τον βαρύ και ογκώδη κινηματογραφικό εξοπλισμό. Στις ικανότητές σου θα πρέπει να περιλαμβάνονται επίσης η καλή όραση, η σταθερότητα και ο συντονισμός στις κινήσεις των χεριών (hand-eye coordination), η αυξημένη αντίληψη του χώρου, η επιμονή και η εστίαση στη λεπτομέρεια, καθώς και η υπομονή, αφού συχνά θα χρειάζεται να πραγματοποιείς πολύωρα ταξίδια για ένα γύρισμα ή να εργάζεσαι κάτω από δύσκολες συνθήκες, όπως σκοτάδι, κρύο ή κακοκαιρία.

Παρόλα αυτά, η εικονοληψία είναι ένα επάγγελμα που θα σου χαρίσει μοναδικές εμπειρίες και εικόνες, παρέχοντάς σου το βήμα για να αναδείξεις την κριτική σου σκέψη, τη δημιουργικότητα και το ταλέντο σου. Ως μέλος μιας ομάδας παραγωγής, απαιτούνται από πλευράς σου αυξημένες επικοινωνιακές ικανότητες, διάθεση για συνεργασία, ευσυνειδησία και κατανόηση των αναγκών των συνεργατών σου. Συγχρόνως, όμως, σου προσφέρεται χώρος για να αναπτύξεις τις δυνατότητές σου ως ηγέτης και να παρουσιάσεις προτάσεις που θα βοηθήσουν την παραγωγή να προχωρήσει μπροστά.

Πού μπορείς να εργαστείς ως εικονολήπτης

Copyright attribution: Photo by Caleb Oquendo on Pexels

Πλέον ξέρεις καλά ποιος είναι ο ρόλος και οι αρμοδιότητες ενός εικονολήπτη, καθώς και πού μπορείς να απευθυνθείς για να ξεκινήσεις τις σπουδές σου πάνω στο συγκεκριμένο κλάδο. Παρακάτω θα μάθεις σε ποιους χώρους μπορείς να αναζητήσεις εργασία ως οπερατέρ για να βρεις αυτόν που σου ταιριάζει καλύτερα.

Τηλεοπτικοί σταθμοί

Στον χώρο της τηλεόρασης, οι εικονολήπτες είναι απαραίτητοι για τη δημιουργία των εκπομπών που περιλαμβάνονται στο πρόγραμμα κάθε καναλιού. Η πλειοψηφία των γυρισμάτων πραγματοποιείται εντός των στούντιο για την παραγωγή δελτίων ειδήσεων και ενημερωτικών ή ψυχαγωγικών εκπομπών, οι οποίες μεταδίδονται ζωντανά ή σχεδιάζεται να προβληθούν σε μαγνητοσκόπηση. Εξωτερικές λήψεις πραγματοποιούνται κυρίως στο πλαίσιο των ειδησεογραφικών ρεπορτάζ, το υλικό των οποίων υπόκειται σε μοντάζ πριν από την ένταξη του θέματος στη ροή του δελτίου.

Με την εγγραφή σου στο PeopleOnSet, μπορείς να βλέπεις όλες τις διαθέσιμες θέσεις εργασίας που αναρτώνται από τις μεγαλύτερες εταιρείες παραγωγής στον χώρο της τηλεόρασης. Επιπλέον, έχεις τη δυνατότητα να επικοινωνείς άμεσα με τους υπεύθυνους παραγωγής για τις θέσεις εργασίας που σε ενδιαφέρουν και να τους παρουσιάσεις τη δουλειά σου μέσα από το επαγγελματικό σου προφίλ!

Κινηματογράφος

Αποτελεί αναμφισβήτητα ένα από τα πιο ενδιαφέροντα πεδία εργασίας για έναν εικονολήπτη. Είτε πρόκειται για μία μεγάλη και ακριβή παραγωγή με πρωτοκλασάτα ονόματα ηθοποιών, είτε πρόκειται για μία μικρή ταινία ενός πρωτοεμφανιζόμενου σκηνοθέτη, ο κινηματογράφος προσφέρει στον οπερατέρ τη δυνατότητα να ξεδιπλώσει το ταλέντο του και να συνδυάσει τις τεχνικές του γνώσεις με την ιδιαίτερη αισθητική και καλλιτεχνική του ματιά. Όμως, για να μεταφερθεί στο κοινό η αίσθηση της κινηματογραφικής μαγείας, απαιτούνται από τον οπερατέρ πολύωρα γυρίσματα με συχνές επαναλήψεις, ενώ το υλικό που θα προκύψει δεν χρησιμοποιείται αυτούσιο, αλλά υπόκειται σχεδόν πάντα σε λεπτομερή τεχνική επεξεργασία.

Εταιρείες τηλεοπτικών και κινηματογραφικών παραγωγών

Ειδικά στην περίπτωση της τηλεόρασης, πολύ συχνά οι σταθμοί συνεργάζονται με τρίτες εταιρείες που ειδικεύονται στην οργάνωση και στην εκτέλεση παραγωγής εκπομπών, σειρών και ντοκιμαντέρ. Στις επαγγελματικές αυτές ομάδες περιλαμβάνονται άνθρωποι από όλες τις ειδικότητες που απαιτούνται για τη δημιουργία οπτικοακουστικών προϊόντων, και από αυτές φυσικά δεν θα μπορούσαν να λείπουν οι απαραίτητοι εικονολήπτες.

Εταιρείες παραγωγής διαφημίσεων και βίντεο κλιπ

Ένας ακόμη χώρος που προσφέρει νέες ευκαιρίες εργασίας για τους οπερατέρ είναι και αυτός της διαφήμισης. Πολλές διαφημιστικές εταιρείες αναθέτουν τη δημιουργία προωθητικών βίντεο για τους πελάτες τους σε εξωτερικούς συνεργάτες, οι οποίοι αναλαμβάνουν να πραγματοποιήσουν τα γυρίσματα των σποτ με βάση ένα συγκεκριμένο δημιουργικό concept. Καθώς αποτελεί την κύρια πηγή εσόδων για τους τηλεοπτικούς σταθμούς, η διαφήμιση συνιστά έναν κλάδο με μεγάλη ζήτηση για επαγγελματίες οπερατέρ, ενώ ιδιαίτερη ώθηση έχει δώσει στο αντικείμενο και η χρήση των βίντεο σε διαφημιστικές καμπάνιες που πραγματοποιούνται μέσω του Internet και των social media.

Τέλος, με αντίστοιχο τρόπο οργανώνεται η παραγωγή βίντεο κλιπ στον χώρο της δισκογραφίας. Οι δισκογραφικές εταιρείες αναζητούν συνεργάτες με σκοπό τη δημιουργία μουσικών βίντεο για τους καλλιτέχνες που εκπροσωπούν, στο πλαίσιο της προώθησης των νέων τραγουδιών τους και της προβολής τους σε μουσικές εκπομπές, τηλεοπτικά κανάλια και φυσικά στο διαδίκτυο.

Έχοντας διαβάσει τον πλήρη οδηγό μας, τώρα κατανοείς πόσο σημαντική είναι η θέση ενός εικονολήπτη σε μία παραγωγή και πόσα πολλά προσφέρει στην ομάδα με τις γνώσεις, τις δεξιότητες και το ταλέντο του. Εάν, λοιπόν, θέλεις να κάνεις και εσύ τα πρώτα σου βήματα στον χώρο της εικονοληψίας ή είσαι ήδη ένας έμπειρος επαγγελματίας που αναζητά την επόμενή του δουλειά, δημιούργησε το προφίλ σου στο PeopleOnSet, την πιο σύγχρονη online πλατφόρμα που φέρνει σε επαφή δημιουργούς όπως εσένα με τις μεγαλύτερες εταιρείες παραγωγής. Κάνε την εγγραφή σου τώρα και βρες το επόμενό σου project ως οπερατέρ στον κινηματογράφο ή την τηλεόραση!