Πώς να γίνεις ηθοποιός φωνής: Πού μπορείς να εργαστείς ως voice over actor

Έχεις σκεφτεί ποτέ ποιος ή ποια κρύβεται πίσω από τις φωνές στα διασημότερα κινούμενα σχέδια, τις πιο επιτυχημένες διαφημίσεις ή τις δημοφιλέστερες μεταγλωτισμένες σειρές; Σίγουρα δεν μπορείς να σκεφτείς τους αγαπημένους σου ήρωες της μικρής ή μεγάλης οθόνης χωρίς να φέρεις στο μυαλό σου τη χαρακτηριστική τους φωνή. Από αυτά και μόνο, σίγουρα καταλαβαίνεις τον σημαντικό ρόλο που παίζει ένας ηθοποιός φωνής, ο οποίος μπορεί πραγματικά να μαγέψει τους ακροατές του με το ταλέντο και το μοναδικό του ηχόχρωμα. Αν λοιπόν αγαπάς την υποκριτική και έχεις ταλέντο στη φωνή, δες πώς μπορείς να το αξιοποιήσεις και να γίνεις ένας επαγγελματίας voice actor!

Εισαγωγή στην υποκριτική φωνής

Το voice acting αποτελεί μία ιδιαίτερα σημαντική πλευρά των οπτικοακουστικών μέσων. Ειδικά σε περιπτώσεις όπου δεν εμφανίζονται ηθοποιοί on camera, η επιλογή των κατάλληλων φωνών μπορεί να συμβάλει καθοριστικά στην επιτυχία ή αποτυχία ενός project. Όμως, τι ακριβώς είναι το voice acting και ποιες σπουδές ή τεχνικές δεξιότητες διαθέτουν οι επαγγελματίες του συγκεκριμένου χώρου; Πάμε, λοιπόν, να δούμε μαζί τις απαντήσεις στα ερωτήματα αυτά.

Τι είναι η φωνητική υποκριτική

Φωνητική υποκριτική, γνωστή και ως voice acting ή voice over acting, λέγεται η τέχνη της παροχής φωνών από έναν ηθοποιό, με στόχο είτε τον “δανεισμό” τους σε έναν φανταστικό κινηματογραφικό ή τηλεοπτικό ήρωα, είτε την αφήγηση κειμένων στο πλαίσιο προγραμμάτων ενημερωτικού ή ψυχαγωγικού χαρακτήρα. 

Η καθημερινότητα ενός ηθοποιού φωνής περιλαμβάνει πολλές αναγνώσεις κειμένων και συνεχείς ηχογραφήσεις, ενώ σε ορισμένες περιπτώσεις μπορεί να χρειάζεται να υποδυθεί έναν ή περισσότερους ρόλους μόνο μέσω της φωνής του. Ανάλογα με τις απαιτήσεις του εκάστοτε project, άλλοτε θα πρέπει η φωνή του να είναι σοβαρή, άλλοτε παιχνιδιάρικη, άλλοτε βαριά με αργό ρυθμό ομιλίας και άλλοτε ψιλή με ταχύτητα στο λόγο. Γι’ αυτό ακριβώς, όσοι ασκούν το συγκεκριμένο επάγγελμα, διαθέτουν άψογη άρθρωση και ξέρουν να χειρίζονται αριστοτεχνικά τη φωνή τους, προσαρμόζοντάς την κάθε φορά στο επιθυμητό ύφος, τονικό ύψος και χρώμα.

Οι περισσότεροι ηθοποιοί φωνής είτε εργάζονται ως freelancers, ηχογραφώντας το υλικό τους σε δικά τους home studios, είτε συνεργάζονται με εταιρείες παραγωγής διαφημιστικών σποτ, σπικάζ και άλλων οπτικοακουστικών προϊόντων. Είναι μία εργασία που μπορείς να κάνεις full-time, part-time, ή και περιστασιακά, ειδικά αν είσαι ήδη επαγγελματίας ηθοποιός και ενδιαφέρεσαι μόνο για συγκεκριμένα voice acting projects.

Σπουδές υποκριτικής και προγράμματα φωνητικής - ορθοφωνίας

Στην Ελλάδα, όπως και στις περισσότερες χώρες του εξωτερικού, δεν υπάρχει πανεπιστημιακό πρόγραμμα εκπαίδευσης που να ειδικεύεται αποκλειστικά στο voice acting. Ακόμα και στο πλαίσιο των δραματικών σχολών, η υποκριτική φωνής δεν αποτελεί αυτόνομο μάθημα. Αντίθετα, οι σπουδαστές μαθαίνουν να χειρίζονται τη φωνή τους μέσα από ασκήσεις που πραγματοποιούν καθ’ όλη τη διάρκεια των πρακτικών τους μαθημάτων, με κυριότερα αυτά της ορθοφωνίας και της αγωγής του λόγου.

Παρόλα αυτά, υπάρχει μία πληθώρα σεμιναρίων που παρέχουν εξειδικευμένη εκπαίδευση πάνω στο voice acting και πραγματοποιούνται από επαγγελματίες του είδους με πείρα και τεχνικές γνώσεις. Συνεπώς, ακόμα κι αν δεν έχεις σπουδάσει υποκριτική, μπορείς να αναζητήσεις εκπαιδευτικά workshops φωνητικής υποκριτικής και ορθοφωνίας που διοργανώνονται από θεατρικά εργαστήρια, καλλιτεχνικές ομάδες ή χώρους δημιουργικής έκφρασης και απασχόλησης. Σε περίπτωση που επιθυμείς πρώτα να σπουδάσεις υποκριτική σε δραματική σχολή και έπειτα να ειδικευτές στο voice acting, διάβασε το σχετικό άρθρο του PeopleOnSET και μάθε πώς μπορείς να γίνεις επαγγελματίας ηθοποιός.

Πώς να βελτιώσεις τις τεχνικές σου στην υποκριτική φωνής

Copyright attribution: Photo by Karolina Grabowska on Pexels

Οι ηθοποιοί φωνής είναι σχεδόν πάντα “αόρατοι”, με την έννοια ότι σπανίως εμφανίζονται μπροστά από τις κάμερες. Αυτό που μας συνδέει μαζί τους είναι φυσικά η φωνή τους, η οποία αποτελεί και το μοναδικό εκφραστικό μέσο που έχουν στη διάθεσή τους. Ακριβώς όπως οι ηθοποιοί, λοιπόν, έτσι και οι voice actors πρέπει να εξασκούνται συστηματικά στην τέχνη τους, ώστε να βελτιώνονται και να εξελίσσονται συνεχώς.

Μέθοδοι υποκριτικής - Τεχνικές ηθοποιού

Ένα κοινό σημείο ανάμεσα στους ηθοποιούς και τους voice actors είναι η μεθοδολογία που ακολουθουν για την ερμηνεία ενός ρόλου. Ειδικά σε περιπτώσεις όπου οι υποκριτικές τους ικανότητες είναι απαραίτητες, όπως π.χ. μία κινηματογραφική ταινία ή μία σειρά κινουμένων σχεδίων, οι ηθοποιοί φωνής πρέπει να κατανοούν τους ήρωές τους για να μπορούν να εκφράζουν τα συναισθήματά τους με φυσικό και πειστικό τρόπο. Συνεπώς, δεν απαιτείται μόνο η σωστή άρθρωση και η χαρακτηριστική φωνή. Θα πρέπει να μελετήσουν καλά τον ρόλο τους και να συνδεθούν μαζί του, εφαρμόζοντας τις αρχές δημοφιλών μεθόδων υποκριτικής, όπως του Κονσταντίν Στανισλάφσκι, του Λι Στράσμπεργκ ή του Σάνφορντ Μάισνερ.

Ασκήσεις

Για να γίνεις ένας ολοκληρωμένος voice over actor, λοιπόν, χρειάζεται να συνδυάζεις την υποκριτική σου δεινότητα με την τεχνική αρτιότητα, εξασκώντας συνεχώς τη φωνή σου μέσα από πρακτικές ασκήσεις. Σε πρώτο στάδιο, μπορείς να δοκιμάσεις ορισμένες ασκήσεις στο σπίτι, ωστόσο, καθώς εξελίσσεις τις ικανότητές σου, η βοήθεια που θα σου προσφέρει ένας εξειδικευμένος voice coach μπορεί να σου φανεί πολύτιμη.

Ατομικές ασκήσεις

Πριν μάθεις να χειρίζεσαι σωστά τη φωνή σου, είναι σημαντικό να μάθεις να την ακούς. Αφιέρωσε μισή ώρα την ημέρα στη δυνατή ανάγνωση κειμένων και θυμήσου να ηχογραφείς τον εαυτό σου, έτσι ώστε να συνηθίσεις στο άκουσμα της και να σημειώνεις τι σου αρέσει και τι όχι. Επιπλέον, εφάρμοσε ασκήσεις αναπνοής με στόχο να κατευθύνεις τον αέρα στο διάφραγμά σου και να βγαίνει η φωνή σου από εκεί. Με τον τρόπο αυτό, όχι μόνο αποφεύγεις την καταπόνηση του λαιμού σου, αλλά ενισχύεις την ένταση της φωνής σου και μαθαίνεις να την ελέγχεις καλύτερα. Αν δυσκολεύεσαι με τη διαφραγματική αναπνοή, μπορείς πάντοτε να απευθυνθείς σε έναν δάσκαλο φωνητικής για να σε κατευθύνει. Τέλος, η μίμηση φωνών συνιστά έναν καλό τρόπο εξάσκησης του τόνου της φωνής, ενώ οι γλωσσοδέτες βοηθούν στη βελτίωση της άρθρωσης.

Ασκήσεις με δάσκαλο φωνητικής

Συμμετέχοντας σε σεμινάρια φωνητικής, μπορείς να πας την καλλιέργεια του ταλέντου σου στο voice acting ένα βήμα παραπέρα. Υπό την καθοδήγηση ενός εξειδικευμένου δασκάλου, θα εξερευνήσεις τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά της φωνής σου και θα μάθεις πώς να εναλλάσσεις το ύψος και τη χροιά της, έτσι ώστε να αποκτήσει σταθερότητα, ευελιξία, ένταση και συναίσθημα. Τέλος, είναι πιθανό να ακολουθήσεις και μία σειρά μαθημάτων τραγουδιού, ενώ σε ορισμένες περιπτώσεις μπορεί να πραγματοποιήσεις και την πρώτη επαγγελματική σου ηχογράφηση, προκειμένου να εξοικειωθείς με την ανάγνωση μπροστά σε μικρόφωνο και να πάρεις στα χέρια σου το πρώτο σου demo.

Τομείς δραστηριότητας

Copyright attribution: Photo by Freepik

Τώρα που ξέρεις πώς να γίνεις ένας ολοκληρωμένος voice actor, ας δούμε σε ποιους επαγγελματικούς χώρους μπορείς να βρεις τη μελλοντική σου εργασία. Ευτυχώς για σένα, η υποκριτική φωνής είναι απαραίτητη σε ένα ευρύ φάσμα δραστηριοτήτων και περιλαμβάνει ποικίλα είδη, κάθε ένα από τα οποία έχει διαφορετικές απαιτήσεις.

Μεταγλώττιση ταινιών και κινουμένων σχεδίων

Είναι ίσως η πιο συνηθισμένη και ευρέως γνωστή πηγή απορρόφησης των voice artists. Όλα τα κινούμενα σχέδια που προβάλλονται στην τηλεόραση, στις υπηρεσίες streaming και το διαδίκτυο διαθέτουν μία ομάδα από ηθοποιούς φωνής, καθένας από τους οποίους αναλαμβάνει να υποδυθεί έναν ρόλο για μεγάλο αριθμό επεισοδίων. Επιπλέον, voice actors συναντάμε και κατά τη μεταγλώττιση ταινιών, είτε πρόκειται για animation, είτε ακόμα και για ξένες ταινίες με ηθοποιούς on camera. 

Ραδιόφωνο

Εδώ υπάρχουν παραπάνω από μία επιλογές όσον αφορά την απασχόληση ενός ηθοποιού φωνής. Αφενός, υπάρχει η δυνατότητα παρουσίασης μίας ψυχαγωγικής ή ενημερωτικής εκπομπής ως ραδιοφωνικός παραγωγός. Αφετέρου, μπορεί να αναλάβει την ηχογράφηση διαφημιστικών σποτ, jingles ή σημάτων για εκπομπές, δένοντας έτσι την φωνή του με τον ήχο και την ταυτότητα του εκάστοτε σταθμού.

Διαφημίσεις

Έχουμε ήδη αναφέρει τις ραδιοφωνικές διαφημίσεις, ωστόσο και στις τηλεοπτικές η παρουσία του voice actor είναι απαραίτητη. Συνδυάζοντας φωνή και εικόνα, το διαφημιστικό μήνυμα ενισχύεται και μεταδίδεται πιο αποτελεσματικά στο κοινό, με στόχο φυσικά την πώληση του διαφημιζόμενου προϊόντος ή υπηρεσίας.

Ντοκιμαντέρ και ενημερωτικά προγράμματα

Παρόλο που στη συγκεκριμένη κατηγορία οι υποκριτικές ικανότητες δεν είναι αναγκαίες, η αφήγηση παίζει καθοριστικό ρόλο κατά την παραγωγή ενός ντοκιμαντέρ. Ένα voice over κείμενο “ντυμένο” με μία φωνή που ταιριάζει στο ύφος του προγράμματος προσδίδει κύρος και βοηθά το κοινό στην περαιτέρω κατανόηση του περιεχομένου.

Multimedia

Καθώς η τεχνολογία εξελίσσεται, τα διαθέσιμα οπτικοακουστικά μέσα αυξάνονται, μαζί φυσικά και με τις ευκαιρίες εργασίας για έναν voice artist. Ο χώρος των video games και του virtual reality ανοίγει νέα πεδία για δημιουργικούς πειραματισμούς, ενώ στα podcasts και τα audiobooks η φωνή του ηθοποιού έχει ξεκάθαρα τον πρώτο λόγο.

Άλλες σημαντικές πληροφορίες για την καριέρα σου ως ηθοποιός φωνής

Copyright attribution: Photo by Brett Sayles on Pexels

Αφού πλέον κατέχεις την τεχνική κατάρτιση και ξέρεις σε ποιους τομείς θέλεις να εργαστείς, χρειάζεται να εστιάσεις στους τρόπους παρουσίασης και προώθησης της δουλειάς σου για να δώσεις μία επιπλέον ώθηση στην καριέρα σου ως voice over actor και να προβάλλεις το ταλέντο σου σε ένα ευρύτερο κοινό.

Portfolio και networking

Το portfolio είναι ένας εύκολος τρόπος για να παρουσιάσεις στους υποψήφιους συνεργάτες σου τα πιο ενδιαφέροντα δείγματα της δουλειάς σου. Αποθηκεύοντας τις ηχογραφήσεις σου με αποσπάσματα κειμένων ή ακόμα και με ολόκληρα jingles, διαφημίσεις και άλλα σύντομα projects, όχι μόνο διατηρείς ένα ηχητικό αρχείο των προηγούμενων εργασιών σου, αλλά συγχρόνως αποκτάς τη δυνατότητα να δείξεις προς τα έξω το εύρος των δυνατοτήτων σου. Αν έχεις στη διάθεσή σου πολλά διαφορετικά είδη εργασιών, μπορείς να τα κατηγοριοποιήσεις σε διαφορετικά portfolio για μεγαλύτερη ευκολία. Το σημαντικό είναι να τα αποθηκεύσεις σε ψηφιακή μορφή ή να τα ανεβάσεις στο προσωπικό σου προφίλ μας καλλιτεχνικής πλατφόρμας όπως το PeopleOnSET, έτσι ώστε να τα έχεις πάντοτε στη διάθεσή σου και να επιτρέπεις σε όσους ενδιαφέρονται να ακούσουν εύκολα τις ηχογραφήσεις σου.

Τέλος, μην παραλείψεις να συμμετέχεις σε networking events, προκειμένου να ενημερώνεσαι για νέες ευκαιρίες εργασίας, να κάνεις νέες επαγγελματικές γνωριμίες και να χτίσεις ένα δίκτυο συνεργατών για μελλοντικά projects. Πλέον, το networking γίνεται και διαδικτυακά, γι’ αυτό είναι σημαντικό να αξιοποιήσεις τα social media και άλλα διαδικτυακά μέσα, δημιουργώντας ένα ολοκληρωμένο προφίλ, ανεβάζοντας το portfolio σου εκεί και επικοινωνώντας με συνεργάτες και πιθανούς εργοδότες.

Έχοντας διαβάσει το άρθρο αυτό, είσαι πια σε θέση να ξέρεις τι πρέπει να κάνεις ώστε να γίνεις ένας επιτυχημένος voice over artist! Μόλις πραγματοποιήσεις τις πρώτες σου ηχογραφήσεις, κάνε την εγγραφή σου στο PeopleOnSET, την πιο σύγχρονη online καλλιτεχνική κοινότητα στην Ελλάδα, και δημιούργησε το προφίλ σου για να ανεβάσεις τα clips σου εκεί. Τώρα είναι η ευκαιρία να έρθεις σε επαφή με κορυφαία στούντιο και εταιρείες παραγωγής και να χαρίσεις τη φωνή σου στην επόμενη μεγάλη κινηματογραφική ή τηλεοπτική επιτυχία!