Ημέρα της Γυναίκας: 9+1 θεατρικές παραστάσεις που συγκινούν και αφυπνίζουν

Διατηρώντας ανοιχτές τις κεραίες τους και δημιουργώντας κείμενα γύρω από την έμφυλη βία, τα στερεότυπα ή ακόμα και το φαινόμενο των γυναικοκτονιών, πλήθος καλλιτεχνών επιχειρεί να αφυπνήσει το κοινό και να μιλήσει ανοιχτά για τη θέση της γυναίκας μέσα στο κοινωνικό μοντέλο της πατριαρχίας.

Τη φετινή θεατρική σεζόν, ξεχωρίσαμε 10 παραστάσεις που καταπιάνονται με γυναικεία ζητήματα, είτε μέσα από τη χρήση του χιούμορ, είτε ακόμα μέσα από την παρουσίαση της σκληρής αλήθειας.

1. Αξύριστα πηγούνια

17 χρόνια μετά το πρώτο του ανέβασμα και πάνω από 27 μετά την πρώτη του γραφή, το έργο του Γιάννη Τσίρου αποδεικνύεται πιο σύγχρονο και πιο επίκαιρο από ποτέ. 

Για 3η σεζόν, τα «Αξύριστα Πηγούνια» προβληματίζουν και συγκινούν, σαν να μιλούν για το εδώ και το τώρα, και φέρνουν στο προσκήνιο την κακοποιητική συμπεριφορά των ανδρών μέσα από την ιστορία μιας νεκρής στρίπερ.

Πού: Μικρό Χορν
Σκηνοθεσία: Γιώργος Παλούμπης

2. Γάμος

Η μικρή κόρη μιας φτωχής οικογένειας βιάζεται. Ακολουθούν αλλεπάλληλοι «βιασμοί» της από την οικογένεια, την κοινωνία, τη Δικαιοσύνη και τα Μέσα Ενημέρωσης. Η υποκριτική αντιμετώπιση του περίγυρου οδηγεί την κοπέλα στην αυτοπυρπόλησή της. Η τελική λύση δίνεται συμβιβαστικά με τον γάμο του θύματος με τον βιαστή του. 

Το έργο του Μάριου Ποντίκα, επίκαιρο όσο ποτέ, πραγματεύεται θέματα όπως η κουλτούρα του βιασμού, η διαμόρφωση της κοινής γνώμης, αλλά κυρίως αναμετριέται με την πατριαρχία.

Πού: Θέατρο Επί Κολωνώ
Σκηνοθεσία: Ελένη Σκότη

3. Συνεργός

Στις αρχές του 2000 μια νεαρή κοπέλα εξαφανίζεται μυστηριωδώς. Ο σύντροφός της, δηλώνοντας συντετριμμένος πως δε γνωρίζει τίποτα, την αναζητεί. Η υπόθεση απασχολεί την ελληνική κοινή γνώμη, όμως δεν αργεί να αποκαλυφθεί πως ο θύτης δεν είναι άλλος από τον ίδιο τον άνθρωπο που την ψάχνει.

Η πραγματική ιστορία ενός από τα πιο γνωστά εγκλήματα που συγκλόνισαν την ελληνική κοινωνία, αποτέλεσε την έμπνευση για τη συγγραφή και το ανέβασμα ενός νέου θεατρικού έργου, με μια διαφορά όμως: Το έργο αυτό δεν επικεντρώνεται στον θύτη, ούτε στο θύμα.

Πού: Θέατρο Επί Κολωνώ
Σκηνοθεσία: Γιώργος Χριστοδούλου

4. Pietà

Με την πολύτιμη συμβολή μιας καλλιτεχνικής ομάδας που αποτελείται αποκλειστικά από γυναίκες, το “Pietà”, μία παράσταση θεάτρου ντοκιμαντέρ, ψηλαφεί το προσωπικό και συλλογικό τραύμα της γυναικοκτονίας – της ύστατης πράξης στην πυραμίδα κλιμάκωσης της έμφυλης βίας. 

Έμπνευση και οδηγός της παράστασης στάθηκαν πέντε γυναίκες-μητέρες που βίωσαν την υπέρτατη απώλεια, τη δολοφονία του παιδιού τους: οι Κούλα Αρμουτίδου (μητέρα Ελένης Τοπαλούδη), Ελένη Κρεμαστιώτη (μητέρα Ερατούς Μανωλακέλλη), Κατερίνα Κώτη (μητέρα Ντόρας Ζαχαριά), Αλεξάνδρα Μάκου (μητέρα Γαρυφαλλιάς Ψαρράκου) και Ρόζα Φωτιάδου (μητέρα Σοφίας Σαββίδου). 

Πού: Σύγχρονο Θέατρο
Σκηνοθεσία: Μάρθα Μπουζιούρη

5. Αυτές που δεν προλάβατε

Από την πρώτη της ακόμα παρουσίαση, η φεμινιστική κωμωδία της ομάδας b.p.m. (beats per minute), κέρδισε το κοινό, σημειώνοντας διαρκή sold out την άνοιξη του 2023.

Σε κείμενο και σκηνοθεσία της Δανάης Λιοδάκη και πρωτότυπη μουσική του Φοίβου Δεληβοριά, το “Αυτές που δεν προλάβατε” μιλάει για τις προκλήσεις που αντιμετωπίζει μια σύγχρονη γυναίκα: την έμφυλη βία, τη γυναικεία καταπίεση, τη σεξουαλική παρενόχληση - κι όλα αυτά μέσα από το πρίσμα της γυναικείας φιλίας.

Πού: Θέατρο Χώρα
Σκηνοθεσία: Δανάη Λιοδάκη

6. Την Τρίτη στο σούπερ μάρκετ

Η Μαρί-Πιερ είχε χρόνια να εμφανιστεί στη γειτονιά της παιδικής της ηλικίας. Το πατρικό της σπίτι το εγκατέλειψε τότε που αποφάσισε να γίνει «αυτή καθεαυτή» και να απομακρυνθεί από το περιβάλλον που την ήξερε ως Ζαν-Πιέρ. Όμως, εδώ και λίγους μήνες η μητέρα της πέθανε, κι ο ηλικιωμένος πατέρας της έμεινε μόνος. Τώρα η Μαρί-Πιερ θεωρεί υποχρέωση της να τον φροντίζει, και αποφασίζει λοιπόν πως κάθε Τρίτη πρέπει να επιστρέφει στο πατρικό της. 

Στο έργο του Εμανουέλ Νταρλέ, το θέμα της έμφυλης βίας κυριαρχεί στον μονόλογο μιας τρανς γυναίκας, που σκηνοθετεί και ερμηνεύει για δεύτερη σεζόν ο Φαίδων Καστρής.

Πού: Πολυχώρος “Show What?”
Σκηνοθεσία: Φαίδων Καστρής

7. Ο άντρας μου

Στα διηγήματα της με τον τίτλο “Ο άντρας μου”, η Ρούμενα Μπουζάροφσκα μιλά για συζύγους, ερωμένες, φίλες, κόρες, μάνες. Μήπως, μιλώντας για τις γυναίκες καταλαβαίνει κανείς καλύτερα τους άντρες; Μήπως είναι αδύνατον να μιλήσεις για το ένα φύλο, αγνοώντας το άλλο;

Περιγράφοντας την ανθρώπινη κατάσταση με όρους πατριαρχίας, τα κείμενα χαρτογραφούν τις δυναμικές των σχέσεων μέσα σε μια σύγχρονη, πατριαρχική βαλκανική κοινωνία. Αποκαλύπτουν τόσο την πλάνη μας περί γυναικείας απελευθέρωσης, όσο και τα αδιέξοδα των ανδρών: και τα δύο φύλα ασφυκτιούν μέσα από την παγίδα των παραδοσιακών ρόλων.

Πού: Θέατρο Θησείον
Σκηνοθεσία: Μαρία Μαγκανάρη

8. Το σπίτι της Μπερνάρντα Άλμπα

Μια αυταρχική χήρα, μετά τον θάνατο του δεύτερου συζύγου της, επιβάλλει στις πέντε κόρες της 8 χρόνια πένθους και εγκλεισμού. Εκείνες απεγνωσμένα αντιδρούν, η κάθε μια με τον δικό της τρόπο, και με την αφορμή ενός νέου άντρα, η ανάγκη για ζωή φουσκώνει, εκρήγνυται και ο θάνατος ξαναχτυπά το σπίτι για να το πνίξει σε δεύτερο κύμα πένθους.

Η Μαρία Πρωτόπαππα επιστρέφει στο Θέατρο Τέχνης με το κλασικό έργο του Λόρκα και αφήνει το δικό της στίγμα στην ανάγνωση της κεντρικής ηρωίδας ως την απόλυτη πατριαρχική φιγούρα, αναθέτοντας τον ρόλο στον Χρήστο Στέργιογλου.

Πού: Υπόγειο Θεάτρου Τέχνης Κ. Κουν
Σκηνοθεσία: Μαρία Πρωτόπαππα

9. Κρυμμένες

Σίγκμουντ & Μάρθα Φρόυντ, Κάρλ & Τζένη Μάρξ, Σωκράτης & Ξανθίππη: Τρία διάσημα ζευγάρια της παγκόσμιας ιστορίας. Τρεις σημαντικές γυναίκες αυτών των ζευγαριών  που παρέμειναν κρυμμένες στις παρυφές της ιστορίας και αόρατες στη σκιά της δόξας των μεγαλοφυών συζύγων τους.

Το θεατρικό έργο «Κρυμμένες» δημιουργεί μια φανταστική, αν και αληθοφανή ιστορία, που σώζει από τη λήθη τις συζύγους των μεγαλοφυϊών που άλλαξαν τον κόσμο. Καθώς κινείται μεταξύ της ιστορίας και της μυθοπλασίας, αναδεικνύει πως το ζήτημα των έμφυλων ανισοτήτων παραμένει τελικά άλυτο, παρά τα βήματα προόδου που έχουν συντελεστεί στις προηγμένες δυτικές κοινωνίες.

Πού: Θέατρο “Το Τρένο στο Ρουφ”
Σκηνοθεσία: Τατιάνα Λύγαρη

10. Ο γιος μου

Επτά μάνες μιλάνε για τους γιους τους. Επτά σκηνοθέτες ετοιμάζουν επτά παραστάσεις, στηριγμένες πάνω σε επτά βιογραφίες. Επτά γυναίκες ηθοποιοί θα παρουσιάσουν επτά μονολόγους απλών γυναικών που μιλάνε για τα παιδιά τους. Εμείς τους γνωρίσαμε ως άντρες σπουδαίους και διακεκριμένους, που έλαμψαν με την προσωπικότητα, το έργο, την ευφυΐα, το ταλέντο, την τέχνη ή την επιστήμη τους (Καβάφης, Μάντζαρος, Σολωμός, Συγγρός, Μακρυγιάννης, Ψυχάρης, Μέγας Αλέξανδρος).

Την αυλαία του project ανοίγει ο μονόλογος της Χρύσας Σπηλιώτη “Ο Γιος μου Νικόλαος Μάντζαρος”, με την ίδια στον ρόλο της Ρεγγίνας Μάντζαρου, μητέρα του Νικόλαου Χαλικιόπουλου Μάντζαρου, συνθέτη του Εθνικού Ύμνου.

Πού: Πολυχώρος VAULT
Σκηνοθεσία: Αυγουστίνος Ρεμούνδος